“Gizateria odolez bustitako erritualetan eraila, egileak harrotasunez filmatzen beren ikuskizun infernutarra. Emakumeek negar izutuak egiten zituzten haurrak etxetik atera eta senarrekin, gurasoekin eta aitona-amonekin batera sarraskitzen zituzten bitartean. Hayat Tahrir al-Shamek (HTS), Siriako «segurtasun indar legitimo» gisa zentzugabeki aitortua nazioartean, harrotasunez eman zituen bere ankerkeriak: arrastaka ibiltzera, zaunka egitera, erregutzera... behartutako zibilak, balek beren erreguak isildu zituzten arte; monumentu grotesko batean pilatutako emakume eta haurren gorpuak» [1].
Damaskoko Gobernuaren indar militar eta paramilitarrek gutxiengo alauitaren aurka egindako sarraskien testigantzak ikaragarriak dira. Hiru egunetan, martxoaren 6tik 9ra, HTSko faxista integristek, Ahmed Al Sharaa Siriako egungo presidenteak zuzentzen dituenak, izua piztu zuten Latakia eta Tartus ipar-mendebaldeko kostaldeko probintzietan. AEBk, EBk, PSOEren Espainiako Gobernuak eta Sumarrek eta mendebaldeko komunikabideek duela hiru hilabetetik hona Siria aske eta demokratiko baten bermatzaile gisa aurkeztu duten pertsonaia bera da.
Oraingoz, eta datozen egunetan handitu daitezkeen zenbaketen arabera, alauita gutxiengoaren 1.500 pertsona baino gehiago erahil dituzte, horietako gehienak zibil babesgabeak, eta beste milaka pertsona herrialdetik kanpo ihes egiten ari dira, Libanoko mugara joanda, edo Jmeimimgo base militar errusiarrean babesa bilatu dute [2].
Basakeria eta garbiketa etnikoa Siria “askatuan”
HTSren erasoaldian, boterea hartzeko, salaketa ugari izan ziren alauiten, kurduen, drusoen eta beste gutxiengo nazional eta erlijioso batzuen aurkako garbiketa etnikoko ekintza zigortzaileei eta emakumeen aurkako errepresio basatiari buruz. Ez dugu ahaztu behar Turkiak, AEBk, EBk eta Netanyahuren Gobernu sionistak babestutako indar “matxinatuak” ISISetik eta Al Kaidatik datozen integrista erreakzionario berberak direla, eta urteak daramatzatela Sirian diktadura fundamentalista ezartzeko borrokan.
NATOko eta EBko hainbat herrialdetako ordezkariak, Pedro Sanchezen Gobernua barne, Damaskora joan ziren Al Sharaarekin besarkatzera. Magiaz, duela gutxi arteko terrorista jihadistak “askatasunaren aldeko borrokalari” eta “erlijio- eta kultura-aniztasuna errespetatzen duten demokrata” bihurtu ziren, orain ere jarraitzen duen desinformazio-kanpaina nazkagarri bati esker. Egun hauetako zibil babesgabeen odol hotzeko erahilketa mendebaldeko hedabideek “diktadore zaharraren aldeko taldeen erasoek eragindako liskar” gisa aurkeztu dute.
Al Sharaak trantsizioko gobernu bat gidatuko lukeela eta hilabete gutxiren buruan hauteskunde demokratikoak deituko lituzkeelako Washingtonen eta Bruselaren propaganda erori egin da karta-gaztelu bat bezala. Damaskoko txotxongiloak egoera erabat kontrolatzetik urrun zeudela ikusita, Washingtonek eta aliatuek hitzartu zuten hauteskundeak ez egitea lau urte barru arte, gutxienez! Zentzuzko denbora hori igarotzen den bitartean, beren peoiek sakon jarduten dute barneko edozein oposizio odolez eta suz zapaltzeko.
HTSk fundamentalismoa ustez utzi izanari eta Siria berrian “emakumearen rol nagusiari” buruzko diskurtsoari dagokionez, ez dabil hobeto. Al Sharaaren kabinetean ez dago emakume bakar bat, gobernuko bozeramaileak azaldu zuen bezala, emakume horiek “dagozkien zereginak” bete behar dituztelako [3]. Mendebaldeko ugazabek eskatuta, Al Sharaak Emakumearen Gaietarako Bulego bat sortzea onartu zuen, eta fundamentalista bat jarri du buru. Bulego horrek emakumeei dei egiten die “Jainkoak sortutako izaeraren lehentasunak ez ahazteko” eta “familiaren barruan dituzten eginkizunak betetzeko” [4]. Mespretxu matxista eta erreakzionario horrek protesta mobilizazioak eragin ditu dagoeneko Damaskon eta beste hiri batzuetan.
Baina kontraesanak izugarriro lehertu dira gai nazionalean. Siria etnia anitzeko lurraldea da, eta hainbat hizkuntza, kultura eta erlijio-konfesio ditu. Mendebaldeko agintariek, hala nola Pedro Sánchez Espainiako presidenteak eta Albares Atzerri ministroak, gogo biziz ospatu zuten diskurtso ofizialak “Batasun nazionalari” eta “lurralde-osotasunaren defentsari” buruz, [5] [6] helburu garbia dauka Autodeterminazio-eskubidearen alde ez ezik, autonomiaren alde eta hizkuntzekiko, kultura-tradizioekiko edo erlijio-konfesioekiko gutxieneko errespetuaren alde borrokatzen direnak odolez eta suz zapaltzea besterik ez du esan nahi.
Alauitarren aurkako sarraskia gertakaririk basatiena izan da, baina ez bakarra. Herri kurduarekiko elkartasun erakundeek Siriako Kurdistango Rojavako setio kriminala salatu dute. Turkiako hegazkinek eta Siriako Armada Nazionaleko (ENS) tropek ehunka zibil kurdu erahil eta milioi bat pertsona baino gehiagoren bizitzarako ezinbesteko azpiegiturak suntsitu dituzte. Kristauek, drusoek eta beste gutxiengo batzuek ere jasan dute Al Sharaaren eta haren babesle nagusiaren, Turkiako erregimenaren, politika errepresiboen basakeria.
Siriako banaketa inperialista
Indarkeria horren guztiaren atzean Joko Inperialista Handia dago, AEBen, Turkiaren eta Israelen kontrolpean dauden eragin-eremuetan herrialdea banatzeko. Ukrainako porrotari aurre eginda eta Txinak eta Errusiak osatutako bloke inperialista arerioaren igoera geldiezinagatik etsita, Washingtonek ukabilkada bat eman behar zuen mahaian, eta Ekialde Hurbilean agintea eta posizioak berreskuratzen saiatu. Erdoganen erregimen erreakzionarioa eta Netanyahuren gobernu sionista aliatuetan oinarrituta bakarrik egin ahal izan zuen, helburu komunak baitituzte, hala nola, Txinaren eta Errusiaren aliatua, Iran ahultzea eta isolatzea, eta eskualdean beren botereak sendotzea. Baina Ankarak eta Tel Avivek ere agenda eta interes propioak dituzte.
Egun hauetako sarraskiek agerian uzten dute AEBetako inperialismoak bere diskurtsoari sinesgarritasuna emateko dituen zailtasunak, eta inguru horretan dituen helburu estrategikoak ez daudenez bermatuta, ezta gutxiago ere. Errusia, Ukrainako gerratik irabazle eztabaidaezin gisa irteteaz eta AEBko eta EBko makineria militarrari kolpe latza emateaz gain, azkar konpentsatzen ari da Sirian jasan zuen kolpea. Putinek akordio berriak sinatu ditu jada Sudanen eta Libian base militarrak ezartzeko eta presentzia ekonomiko eta militarra handitzeko Bengasiko Gobernuarekin, herrialdearen % 70 kontrolatzen baitu, eta, horrela, Itsaso Gorrian funtsezko posizioa bermatzen du, Afrikan duen eragina indartzen jarraitzen du eta plataforma bat du Ekialde Ertaineko gertaera berrien aurrean esku hartu ahal izateko.
Eta Sirian egonkortasuna nagusitu beharrean, gaizkileen arteko lurralde-banaketak kontraesan berriak sortzen ditu. Israelgo armada martxoaren 13an bertan Damaskoko auzo bat bonbardatzen ari zen, talde integrista bat zegoela aitzakiatzat hartuta. Damaskori eta Ankarari ohartarazteko mezua da: orain arte kontrolatzen ez zituzten eskualdeen kontrola sendotzeko erasoaldiaren aurrean, erregimen sionistak ez du milimetro bat ere aldatuko herrialdearen hegoaldea menderatzeko asmoetan [7].
Potentzia inperialista guztien helburua Siriaren banaketa ahalik eta azkarren burutzea da, % 90eko pobrezia pairatzen duten masen artean pilatzen ari diren haserreak eta ezinegonak eztandak eragin aurretik, egungo korrelazioa aldatuz.
SDFen integrazioa Siriako armadan eta Rojavaren etorkizuna
Aurreko artikuluetan azaldu dugun bezala [8], Herriaren Babeserako Unitateetako (YPJ) miliziano kurduen eta Siriako Indar Demokratikoak (SDF) osatzen dituzten eta Emakumeen Defentsarako Unitateen (YPG) borroka heroikoak, gaur egun Rojava den lurraldea askatu zutenak, itxaropenezko argia izan zen Siriarentzat eta Ekialde Ertain osoarentzat.
Azken egun hauetan, miliziano kurduen salaketak funtsezkoak izan dira nazioartean alauiten aurkako HTSren krimenak ezagutzeko. Aktibista horietako askok ondo eginez deitu dute kurdu, alauita, druso, arabiar eta Siria osatzen duten gainerako herriak, Damaskoko Gobernua kontrolatzen duten fundamentalisten krimenen aurka, eta edozein potentzia inperialista eta sektarismo erlijiosoa menderatzen ez duen Siria baten alde borrokatzera.
Eta, hain zuzen ere, ibilbide heroiko horregatik eta Rojavak ordezkatzen duen erreferentziagatik, argi hitz egin behar dugu Mazloun Abdi SDFko milizia kurduen buruaren eta Siriako presidente Al Sharaaren arteko akordio bat sinatzeak duen eraginari buruz. Itun horren bidez, “Siriako ipar-ekialdeko erakunde zibil eta militar guztiak, muga-pasabideak, aireportuak eta petrolio eta gas naturaleko hobiak barne, Siriako Estatuaren kudeaketan txertatzen dira” [9].
Adostutako testuan, Gobernuak dio kurduei “beren herritartasun-eskubideak eta konstituzio-eskubide guztiak” bermatuko dizkiela, eta “beren hiri eta herrietara itzultzen diren siriar guztiak Siriako Estatuak babestuko dituela”. Trukean, SDFek honako konpromiso hau hartu dute: “Siriako Estatuaren borroka babestea Assaden erregimenaren hondarren edozein mehatxuren aurka, bai eta segurtasunerako eta batasunerako mehatxuen aurka ere, eta Siriako gizartearen osagaien, gorroto-diskurtsoen eta liskarra ereiteko ahaleginen artean banaketak sortzeko deiei uko egitea”.
Konpromiso hori, milizientzat eta herri kurduarentzat tranpa hilgarria dena, Gobernu integrista eta mendebaldeko potentziak beren politikak justifikatzeko, gutxiengo alauitaren aurkako krimenak estaltzeko eta propaganda kanpaina indar handiagoz bultzatzeko erabiltzen ari dira, Al Sharaa eta HTS elkarrizketaren, bakearen eta eskubide demokratikoen defendatzaile gisa aurkeztuz. Siriako Gobernuak eskubide konstituzionalei eta herritarren segurtasunari buruz dituen konpromisoak alauitei egin zizkien berberak dira, eta ikusi dugu zertarako balio duten. Baina SDFen konpromisoak oso zehatzak dira: Damaskoren aginduei men egitea eta “segurtasunaren eta batasunaren” aurkako edozein mehatxuren aurka egitea.
Itun horrek eragindako desmobilizazioa Damaskoko Gobernuak eta Turkiako erregimenak erabiliko dute kurduek eta beste gutxiengo nazional batzuek azken urteetan Rojavan konkistatutako eskubideei eraso egiteko eta haien boterea indartzeko. Akordio horrek, Washingtonekin laguntza militarra lortzeko aurrekoek bezala, ez dio benetako irtenbiderik eskaintzen kurduen arazo nazionalari, klase eta internacionalista programa bertan behera uztea dakar, sozialismoari erabat uko egiten diona, eta eragingo duten gauza bakarra gatazka berriak izango dira, indar armatua eta kurduen milizien babes politikoa ahulduz.
Siriako gertaeren garapenak argi eta garbi uzten du inperialismoaren eta kapitalismoaren azpian ez dagoela irtenbiderik. Zapalduak zatiketa etniko, erlijioso eta nazionalen gainetik batzea iraultza sozialistaren eta Ekialde Ertaineko Herrien Federazio Sozialistaren aldeko borrokaren banderaren pean bakarrik egin ahal izango da.
