Teoria marxista

"Ondorengo artikuluak ikasgai mordoa eskeintzen dizkigu formakuntza marxistarako. Aski jakina da, Leninek eta Rosa Luxemburgok hainbat polemika izan zituztela beren militantzian zehar. Bestalde, bi iraultzaileen irudia modu interesatuan desitxuratu nahi izan duentenak ere asko izan dira. Artikulu honetan, polemika horiek aztertzen dira,...

Irakurri hemen Federico Engels Fundazioak faxismoaren gorakadaz eta horri aurre egiteko moduez atera duen Marxismo Hoy aldizkariko artikulu indartsua

James Connolly iraultzaile irlandarrak sozialismoaz eta nazionalismoaz 1892an idatzi zuen testua dakargu, euskaraz.

Artikulu hau Leninek idatzi zuen Karl Marx hil eta hogeita hamargarren urteurrenera, bere pentsamendua omentzeko. 1913ko martxoan argitaratu zen boltxebikeen Prosveschenie (Ilustrazioa) aldizkari teorikoan eta marxismoaren oinarriak bikainki laburbiltzen ditu.

Bitartekoa helburuarekin soilik justifika liteke. Baina honek, era berean, justifikatua izan behar du. Langileriaren interes historikoak defendatzen dituen marxismoaren ikuspegitik, bitartekoa justifikatua dago berarekin badakartza gizakiak naturarekiko duen boterea handitzea eta gizakiak gizakiaren gainetik duen boterea abolitzea.

Marxismoak azaltzen duen bezala, Estatua (bere indar armatuek, legeek, aginte instituzioek, etab. osatua) ez da klaseen gainetik existitzen den zerbait, alderantziz: "botere politikoa, besterik gabe, klase baten botere antolatua da bestea zapaltzeko" (Karl Marx).

Batez ere joan den mendeko 50. hamarkada erdialdetik aurrera, buruzagi eta teoriko stalinisten eta erreformisten artean "ekonomia mistoaren" ideiak indar berezia hartu zuen. Oinarrian, ideia honek herrialde batean ekonomia sozialistaren eta kapitalistaren elementuak konbina daitezkeela eta modu harmoniko batean existitu daitezkeela planteatzen...

1959tik 1961era bitartean gertatu zen Kubako iraultzak, hala nola, aurretik eta ondoren izandako gertakariek modu harrigarrian baieztatzen dute etengabeko iraultzaren teoria. Praktikaren eremuan frogatzen dute nahitaez loturik dagoela independentzia nazionalaren aldeko borroka eraldaketa sozialaren borrokarekin: lehena benetan aurrera eramateko...

Aurreko artikuluan aipatzen genuenez, Trotskyk, auzi nazionala nola konpondu ulertzeko, Errusiako kasuaren eta Austro-Hungariaren konparazioa proposatzen zigun. Gogora ditzagun hainbat datu, Lehen Mundu Gerraren amaierako testuingurua gogoan izanik:

Bigarren Mundu Gerraren ondoren, herrialde kolonialetan eta kolonia ohietan klase arteko borrokaren gorakada izugarria bizi izan zen, eta goseak, ezinegon sozialek, gerrek, iraultzek eta kontrairaultzek nabarmendu zuten. Txinan, Kuban, Birmanian, Sirian, Kanboian, Vietnamen, Mozambiken, Etiopian eta beste hainbat herrialdetan historikoki...