Joan den otsailaren 18an, Errusiaren eta AEBren arteko lehen negoziazio topaketa egin zen Riaden (Saudi Arabia), Ukrainako gerra amaitzeko. Lehen bilera honen argitara zabaldu denak, eta ondorengo gertaerek, argi eta garbi adierazten dute zein den gatazkaren hiru urte hauetako emaitza: mendebaldeko inperialismoaren porrot latza arlo militar, industrial eta politikoan.
Trumpen demagogia eta Ukrainako bakea
Donald Trumpek hilabeteak daramatza bere burua Ukrainako herriaren sufrimenduarekin amaitu nahi duen bakezale gisa aurkezten, eta argi utzi du Zelenski eta EB estu hartzeko prest dagoela hori lortzeko. Baina propaganda demagogiko honek ezkutatzen duena irakurtzen jakin behar da, hau da, buru-belarri konprometitu den gerran lortu duen porrot izugarria ukatzea.
Trump eta Alderdi Errepublikanoa ez dira inoiz bakearen alderdia izan, ez Ekialde Hurbilean, ez Ukrainan. Lehenik eta behin, Administrazio Demokratak urte hauetan Kievera bideratu zuen armamentu eta laguntza material hornidura izugarria, Alderdi Errepublikanoko kongresista eta senatarien babesarekin onartu ziren. Azken hauek gogotsu hartu zuten Zelenski askotan, eta bere adierazpen belizistak irmoak izan ziren.
Baina badira gertaera gehiago trumpisten militarismo oldarkorra frogatzen dutenak. 2017an, bere lehen agintaldian, Trumpek desblokeatu egin zuen Ukrainari gerra-material hilgarria bidaltzeko Obamaren debekua. Tankeen aurkako Javelin sistemak bidali zituen Errusiaren aurkako probokazioekin jarraituz, eta ez zituen inoiz gaitzetsi Kieveko Gobernuak Donbaseko lurraldeetan biztanleria zibilaren aurka egindako erasoak. AEBko eskuin muturraren sintonia ultraeskuidar ukrainarrekin erabatekoa izan da orain dela gutxi arte. Gerraren hasieran Azov bezalako batailoietan bildu ziren dozenaka mertzenario trumpistek argi uzten dute.
2022ko apirilean Trumpi entzun ahal izan genion honelako gauzak esaten: “Ukrainan gertatzen ari dena genozidioa da ”, edo Estatu Batuek ezta NATOk ere “ ez ziratekeen geratu behar gatazkatik kanpo”. Orain, bere demagogia guztiaren helburua da porrot hori bere gobernuaren lorpen positibotzat agertzeko giroa sortzea. Donald Trump lider sutsu eta gupidagabe gisa erakutsi nahi duen eszenaratzea kontuan hartuta, bere logika osoa du otsailaren 28an Zelenskirekin egindako ikuskizun lotsagarriak. Han, zuzenean, mundu guztiarentzat emititzen zuten telebista kameren aurrean, Trumpek eta Vancek aurpegiratu egin zioten Ukrainako presidenteari mafiako matoien tonuarekin.
Azken finean, oso ondo zekiten estatubatuarren laguntzarik gabe gerra ezin dela mantendu, eta beren oinarri sozialari ikuskizun gozoa eskaini ahal ziotela. Show hori erabat neurtuta eta planifikatuta zegoen, eta ere bazuen mezu irmo bat bidaltzeko EBko buruzagiei, Ukrainaren aldeko goi-bilera asko egin dituztenak erabateko eragiteko gaitasun eza agerian utzi duten adierazpen indargabeak eginez.
Trumpen jarrera beligeranteak areagotu egin ditu mendebaldeko bloke inperialistaren baitako arrakalak, eta aurreratu dezakegu konpondu beharrean askoz gehiago sakonduko direla muga-zergen ofentsibaren eta AEBetako inperialismoak etsi-etsian borrokatzen ari baita kolokan dagoen posizio hegemonikoari eusteagatik. EB hausteko eta Europako eskuin muturraren eskutik hainbat herrialde zehatzetan eragina irabazteko ideia da estrategia trumpistaren gakoetako bat. Jakina, planteamendu horrek Europako klase nagusiko sektore zabal bat behartu dezake beste bazkide fidagarriago batzuk bilatzera eta, moztu beharrean, Txinarekiko loturak indartzera.
Egoera gudu-eremuan
2022ko otsailean gerra hasi zenetik, Kieleko Institutuaren datuen arabera, 922 tanke bidali zaizkie Ukrainako indar armatuei. Horien artean 31 Abrams M1A2, 111 Leopard 2, eta 14 Challenger 2. Laguntza horrek zer dakarren jakiteko, datu horiek Europako herrialde garrantzitsuenetako batzuen stockekin aldera ditzakegu. Adibidez, Alemaniak 212 tanke inguru ditu erabat operatibo eta Frantziak 172. Hau da, Europako potentzia nagusien stocka halako lau baino gehiago bidali dira Ukrainara. Baina honek ez du gerraren norabidea aldatzeko balio izan. Izan ere, horietako batzuk Moskuko trofeo militarren museoan ikus daitezke.
Baina tankeak bidaltzeaz gain, borrokarako infanteriako beste 1.300 ibilgailu, 800 artilleria pieza eta hegazkinen aurkako 77 bateria ere “dohaintzan” eman dira Ukrainara, hori guztia mendebaldeko gerra materiala. Horri gehitzen zaizkio F16 eta Mirage 2000 50 borroka-hegazkinak, artikulu askok aitortzen duten bezala, aire-defentsarako misioak soilik egiten ari direnak, Errusiako indarrek eraisteko arriskuaren aurrean, frente mugara gehiegi hurbiltzen badira.
Era berean, milaka Stinger arma eramangarriak, Javelin tankeen aurkakoak eta, jakina, milaka drone bidali dira. Guztira, 130.000 milioi euro inguru zuzeneko laguntza militarrean. Baina arma kopuru hori guztia gorabehera, egunero droneak eta misilak jotzen jarraitzen dute Ukrainan zehar, eta ezin izan dute porrot militar lotsagarria saihestu.
Bake-negoziazioei begira, funtsezko puntu bat gudu-eremuaren egoera zehatza da. Armada errusiarrak erasoaldi irmoa egiten jarraitzen du ekialdean. Aurrera jarraitzen dute Pokrovsk inguruan, gune logistiko gisa desgaituta. Gainera, funtsezko populazioa da Kramatorsk eta Sloviansken defentsarako.
Kurskeko abentura amaierara iritsi da, Ukrainako tropentzat ondorio moral oso negatiboak dakartzan porrotarekin. Urtarrilean Kieveko armadak erasoaldi bat egin zuen Errusiako lurralde honetako herri batzuk konkistatuz, balizko negoziazio batzuetan erabiltzeko asmoz. Piztu zen propaganda kanpaina izugarria izan zen, mugimendua ukrainar sendotasunaren eta errusiar ahuleziaren froga gisa aurkeztuz. Orain argi dago armada errusiarrak bere lurraldean mantentzea baimendu zuela, Ukrainako batailoi onenen zati handi bat suntsitu eta behin betiko kanporatzeko.
Bien bitartean, armada errusiarra Sumyren oblast ukrainarrean sartu zen, hasiera batean Kurskerako hornidura lerroak mozteko, eta ondoren konkistatutako eremua handitzeko. Laburbilduz, errusiar armadak aurrera jarraitzen du fronte guztietan.
Putin indartu egin da mendebaldeko blokearen kontura
AEBk eta EBk Errusiaren aurkako 16 zigor neurri multzoa ezarri ondoren, eta haien ekonomiako sektore guztiei eragin ondoren, zalantzarik gabe esan dezakegu ez dituztela beren helburuak lortu.
Putin eta bere Gobernua, Txinaren funtsezko laguntzarekin, zeinarekin 2022tik bere truke komertzialak bikoiztu baino gehiago egin diren, gai izan dira Errusiaren egitura produktiboa gerra ekonomia nahiko eraginkor bihurtzeko. Txinako estatu kapitalismoaren eredua kontuan hartu da egoera horretan, eta, hain zuzen ere, Putinek gehiago diziplinatu du oinarri duen oligarkia kapitalista.
Bonapartista burges eta txobinista errusiar handi gisa, Putinek populazioaren zati handi bat mobilizatzea lortu du komunistatik ezer ez duen demagogia nazionalista baten atzean. Aberri Gerra Handiarekiko atxikimendua eskatuz eta “nazismoaren” aurkako asaldura errepikakorrak engainatu egin ditzakete engainatuak izateko prest daudenak. Baina benetan Putinek programa erreakzionarioa du, antikomunista, eta Errusiako kapitalista handien interesei erantzuten die.
Jakina, horrek ez digu eragozten Errusiako erregimen kapitalistak arlo militarrean egindako aurrerapenak aitortzea: Ukrainako defentsak txikitzeko erabili dituzten bonba planeatzaileek, edo 2023ko 2.738tik 2024ko lehen bederatzi hilabeteetan 5.076ra handitu den Geran droneen ekoizpenak erakusten dute hori. Alemaniako Defentsa ministroaren arabera, ekonomiaren egokitzapenak aukera ematen die gaur egun Europa osoak ekoizten duen armamentuaren halako lau ekoizteko.
Arlo ekonomikoan lortutako egonkortasunak aurrekari gutxi ditu tamaina handiko gatazka militar baten tentsioen mende dagoen potentzia batentzat. Konparazioa AEBak izan ziren Bigarren Mundu Gerran, gerra bere mugetatik kanpo egoteak kapitalismo estatubatuarrari zazpi legoako botekin aurrera egitea ahalbidetu zionean. 2024an, Errusiako BPGa % 4,1 handitu zen, 200 bilioi errubloko historiako gorenera iritsiz, eta soldata errealek 16 urtean izan zuten igoerarik esanguratsuena, % 9,1.
Emaitza horiek mendebaldeko blokean bizi denarekin zerikusirik ez duen egonkortasuna eman diote Putinen erregimenari.
Mendebaldeko blokean sakontzen ari diren zatiketa guztiak porrot militar, ekonomiko eta politiko oso serio baten ondorio dira. Beti defendatu dugun bezala, hau ez zen Errusia eta Ukrainaren arteko gerra bat, eta are gutxiago nazio askapenerako gerra bat, baizik eta Kontinente Zaharrean estatubatuarren eragina mantentzeko eta honek Errusia eta Txinarekin dituen loturak eteteko borroka bat. Emaitzak ikusita, Washingtonen eta Bruselaren estrategia bateratua oso gaizki atera da.
Errusia indartsu dago bake negoziazioei ekiteko. Su-etenaren akordio partziala, energia azpiegituren aurkako ekintzak blokeatzea barne hartzen duena (Errusia soilik errespetatzen ari dena), oso kontzesio mugatua da negua amaitu den honetan. Gauza bera Itsaso Beltzeko merkataritzarako akordioarekin, Estatu Batuek Ukrainari bere operazio militarrak eteteko eta ontzi errusiarrei iragate segurua bermatzeko agindua ematearen mende.
Faktore erabakigarri guztiek erakusten dute Kieveko erregimena porrota sinatzeko prestatzen ari dela. Borrokei ezin diete askoz luzaroago eutsi beren indarren odolusterik gabe. Errekrutatzearen zailtasunak agerikoak dira, eta gerraz nazkatutako biztanleriaren nahigabea areagotu besterik ez dute egiten. Horregatik, Ukrainan bakerako koalizio bat sortzeko Europako buruzagiek egindako proposamenak errealitatearekin talka egiten du. Sergei Lavrov Atzerri ministroak inotzat jo zituen EBko buruzagiak, eta ohartarazi zien Ukrainan antzeko tropak hedatzea onartezina izango litzatekeela Errusiarentzat.
Errealitate horrek beste gertaera bat ere argitzen du, alegia, Trumpen Gobernuak ez duela funtsezkoena aurkaratu: Errusiak akordioa sinatu arte konkistatutako eremuari eutsiko diola, zigorrak kendu egingo direla, Nord Stream 1 berriro irekiko dela eta 2a konpondu egin beharko dela, eta Ukraina, jakina, ezingo dela NATOko kide izan. Gainera, Errusia planteatzen ari da negoziazioak hasteko beharrezkoa dela Zelenski gabeko Gobernu berri bat aukeratzea, NBEk eta AEBk babestuta.
Azken batean, Riaden garatzen ari dena Ipar Amerikako inperialismoak bloke txinatar-errusiarraren aurrean amore ematea da, hainbat formularekin mozorrotu nahi dena. Horietako bat, harrapakin ekonomikoaren ustezko banaketa. Baina AEBk Kievekin Ukrainako lur arraroak ustiatzeko milioi askoko kontratu bat sinatzeak ez dio ezertan eragiten funtsezkoari. Ustiategi horiek errentagarriak izateko aukera fio da... hirurogei urte barru, eta horregatik ez Moskuk ez Beijingek ez dute eragozpen handirik, jakinda ekoizpen globalaren eta fintzearen kontrola dutela.
Errusia uzten ari da Estatu Batuei negoziazio bat antzezten, giderrak eskuetan ditu en bitartean. Eta, hain zuzen ere, porrot horren ondorioak suntsitzaileak izango dira, bai inperioarteko harremanetarako, bai munduko klaseen arteko borrokarako.
