Pedro Sanchezek herritarrei iragarri zigun "hausnarketa" aldia amaitu dela. Azkenean, ez da dimisiorik izan, erregearekin aurrez izandako elkarrizketak pentsarazi zuen ez bezala, eta Parlamentuan gehiengo urria berresteko konfiantza-moziorik ere ea da izan. Pedro Sanchezek ezer gertatu ez balitz bezala jarraitzen du, eta ustez indarberrituta, "gehiengo sozialaren mobilizazioari esker", prentsaren aurrean egindako agerraldian azaldu zuenez.
Dokudrama honen irteera osatzeko, CISek berehala argitaratu zituen premiazko inkesta baten emaitzak. Inkesta horrek bat-bateko aldaketa erakusten zuen hauteskunde-aurreikuspenetan. PSOErentzat 10 puntuko aldea eta PPrentzat atzerapauso argia. Gobernuko koalizioko beste kidea ere, Sumar, Pedro Sanchezen bultzadaren aurrean erori da.
Gidoi hori kontzienteki prestatu da, baina ziur aski ez da espero bezala erabat atera. Maniobra prestatu dutenek emaitza handitzen saiatu diren arren, kaleetan mobilizazioa oso mugatua izan da. 12.000 pertsona baino ez larunbatean Ferrazeko egoitzan eta apur bat gutxiago igandean Parlamentuaren aurrean, batez ere militante sozialistak, gehienak beteranoak, horietako asko beste lurralde batzuetatik joandakoak, CCOO, UGT, IU, PCE eta Sumarreko aparatuetako kideekin batera.
PSOE eta Estatuaren estoldak
Larunbatean egindako Batzorde Federalean deigarria zen Internacionala abesten ikustea eta "No pasarán" gartsuki oihukatzen entzutea kargudun publiko eta ministro sozialistei. El País egunkariak ere dozenaka artikulu eskaini zizkion Sanchezen keinu epikoari. CCOOko eta UGTko buruzagiek ere, grebak deitzeari uko egiten diotenek eta bake soziala sutsuki bermatzen dutenek, Madrilgo Marcelino Camacho Auditorioa bete zuten musikaren edo zinemaren ordezkari batzuei entzuteko eta Maiatzaren Lehenean "demokraziaren" alde parte hartzera deitzeko.
Jakina, ez dute gogoeta serio ezta neurririk ere hartu aztertzeko zerk eman dion konfiantza eskuin eta eskuin muturrari Estatuaren aparatua, Epailetza, komunikabideak edo Polizia bere nahierara erabiltzeko. Eta gogoeta hori ez da gertatu, ezta gertatuko ere, 78ko erregimenari eta horri eutsi dioten guztiei errotik erasotzea esan nahiko lukeelako. Eta iritsi garen lohi pozoitsura jaistea posible egin duten funtsezko eragileen artean, PSOE oinarrizkoa izan da.
Kontua zehatza da. Duela hamarkada batzuetatik hona PSOEren zuzendaritza oinarritu da gaur salatzen duen aparatu judizialean, orain idazkari nagusia iraintzen duten komunikabideetan eta Estatuaren estolda horietan. Eta hori egin du batere ezkerrekoak ez diren eta batere demokratikoak ez diren helburuak bilatuz: Juan Carlos I.aren aurpegia zuritzeko eta monarkia frankistari eusteko, edo diktaduraren biktimei aitortza eta ordaina ukatzeko, berrogei urtez zapaldu gintuen erregimenaren torturatzaile eta hiltzaileei zigorgabetasuna ziurtatuz.
Alderdi horrek eskuin muturreko sikarioengana jo zuen dozenaka hilketa egin zituen GAL erakunde terrorista sortzeko. Ezker abertzalearen aurka odolez eta suz borrokatu zuen, bere buruzagiak espetxeratu zituena muntaia polizial lotsagarriekin, eta salbuespen antidemokratikoko legeak onartu zituen. Egunkariak itxi eta kazetariak kartzelan sartu zituen.
PPren ondoan egon zen eta Kataluniako herriaren erabakitzeko eskubidea galarazteko milaka polizien bidalketa babestu zuen. Buruzagi independentisten auziperatzea, espetxeratzea eta 155. artikulua txalotu zituen.
Eta azkenaldiko buloetan eta muntaietan sartuta, ez alderdiak, ez Presidenteak ez zuten atzamarrik mugitu eskuinaren eta eskuin muturraren jauria mediatiko eta judizialak Pablo Iglesias, Irene Montero eta Podemosen aurkako jazarraldia gelditzeko, PPrekin batera bozkatu baitzuen epaile faxistei arrazoia emateko, Solo Si es Si legearen aurkako erasoaldian. Begi onez ikusten ditu, eta justifikatu egiten ditu polizia eta guardia zibila gazteak jipoitzea eta isiltzen da epaitegien jokabidearen aurrean espetxean dauden Altsasuko, Zaragozako Sei atxilotuen edo Pablo Hasélen aurka. Kartzelan daude presidenteak ezer esan edo egin gabe.
Hanka-motzeko ikuskizun honekin, Sanchezek ez dio funtsezko galderari erantzuten: zein da bere alderdiaren erantzukizuna berak salatzen duen horretan? Gure uste apalean, izugarria. Izan ere, eskuin judiziala mimatu du eta dena onartu dio, eta behar izan duen guztietan horretan oinarritu da, eskuineko epaileengan, ezkerrari aurre egiteko eta ahal izan duen guztietan, suntsitzeko.
Pedro Sanchezek memoria antifaxistara jo du indarrak batzeko
Pedro Sanchezen diskurtsoa hutsaltasunaren eta arinkeriaren adibide izan da, eskuina eta eskuin muturra ausardiaz ikusteaz nazkatuta dauden milioika langileren sentimendu zintzoa manipulatzen duen adarjotzea da. Sanchezek bihurtu egin du sentimendu hori propaganda-maniobra latz batean, eta erreakzioa ahuldu beharrean, hegoak eman dizkio, kolpeka jarraitzeko bide egokian dagoela berretsiz.
Bere hitzak serioski hartuz gero, eskuin muturraren gorakadaren arazoa zera da, bera eta bere ezkontidea desprestigiozko eta irainen kanpainaren jomuga direla.
Dirudienez, orain hasten da dena. Lehen ez zegoen arazorik, dena zuzen zegoen.
Eta kanpaina horren aurrean, Pedro Sanchezek bandera bat altxatu du, "regeneración pendiente de nuestra democracia", eta proposatu du honako helburu laudagarria lortzea "mediante elrechazo colectivo, sereno, democrático, más allá de las siglas y de las ideologías, que yo me comprometo a liderar con firmeza como presidente del Gobierno de España".
Estatista eta muturreko eskuinaren aurkako gotorleku heroikoaren irudia nabarmentzeko, Pedro Sánchezek uste du nahierara kudea dezakeela sentimendu antifaxista, herritarren zati handi batean errotuta dagoena, eta oraindik ere oso gogoan duguna 40 urteko diktadura frankistak zer izan zen. Eta barre egiten digu diskurtsoan bere Gobernuaren kudeaketa goraipatuz esanez Espainiako gizartea, "pese al difícil contexto geopolítico que sufrimos con guerras en Oriente Medio y en Ucrania, vive un muy buen momento económico y respira paz social".
Sanchezek Trantsizioko urteak jarri ditu jarraitu beharreko adibide gisa. Haren arabera berriro izan behar dugu "una sociedad que asombró al mundo por su aceptación entusiasta de los derechos y las libertades, pasando de ser un país oscuro a un referente internacional de libertades y de democracia, de progreso y de convivencia".
Hain zuzen ere, Trantsizioko Akordioek ahalbidetu zuten Estatu frankistaren aparatuak osorik irautea 70eko hamarkadako mobilizazioak oso handiak izan ziren arren. Akordio horiei esker, faxistez beteriko armada oinordetzan hartu genuen, agintari militarrek diktaduran metatzen zituzten botereaz eta pribilegioez oroiturik; torturatzailez beteriko Polizia eta soldatapeko sikarioen nomina zabal bat, hala nola Batallón Vasco Español eta beste hiltzaile talde batzuk osatzen zituztenak, zeinen krimenak zigorrik gabe geratu baitziren Amnistiaren Legeari esker; komunikabide batzuk, enpresa-talde handiek maneiatuak, mertzenario gisa jarduten zutenak beren zerbitzuak hobeto ordaintzen zituztenen zerbitzura; Estatuko goi-funtzionarioen kasta bat, diktaduraren lau hamarkadak negozio-munduarekin, batez ere higiezinekin, lotura ustelak sortzen eman zituena; eta egungo egoeraren erantzulea den Epailetza amorratua, matxista, ultrakatolikoa eta erreakzionarioa oinordetzan jaso genuen: Trantsizioari esker Auzitegi Konstituzional izenez ezagutzen duguna eta bere jatorria Frankismoaren epaitegi politiko nagusia Tribunal de Orden Público delakoa da. Delako Tribunal de Orden Publikoa Tribunal Especial para la Represión de la Masonería y el Comunismo auzitegiaren oinordekoa zen, 1940 urtean Frankok sortua bere krimen izugarriei “zilegitasun” itxura emateko.
Trantsizioko erakunde horietan antolatzen dira Pedro Sanchezek itxuraz salatzen dituen eskuin muturreko kanpainak. Sanchezek benetako kezka eta gauzak aldatzeko borondatea izango balu, zeharka hitzegin eta moralina merkea eman beharrean, mobilizazioan oinarrituta, Estatuaren aparatuko elementu faxista guztiak kanporatzea sustatuko luke herriaren.
Errealitatea da frankismoaren herentzia ez dela arazoa Sanchezentzat. Guztiz kontrakoa. Barne politikarako, Trantsiziotik jasotako indar errepresiboa oso egokia da bankuen, Ibexeko enpresen eta higiezinen errentismoaren zerbitzura dagoen politika garatzeko, eta nazioartean, Ipar Amerikako inperialismoak eta NATOk markatutako bide militaristari gogotsu jarraitzeko. Eta motz geratzen den tokian, Mozal Legearekin osatzen da. PSOE kosta ahala kosta saiatzen da lege hori mantentzen, nahiz eta bere helburu bakarra Estatuko erakundeen eta ezarritako boterearen aurka protesta egiten duen edonoren legezko jazarpena eta espetxeratzea erraztea izan.
Sanchez ez da tentela, konturatzen da bere politika kapitalistak, gure eguneroko errealitatea jasanezina den bitartean, bankarien, energia elektrikoaren enpresa handien, nekazaritzako elikagaien multinazionalen edo higiezinen funts espekulatiboen poltsikoak betetzen ari direla, eta milioika familia langileren, keinuak eta promesa hutsez gero eta desengainatuago dauden gazteen, ezkerreko hautesleen laguntza murrizten duela.
Moncloan ere badakite nekez errepikatuko dela ehunka mila lagunen azken orduko erreakzioa joan den uztailean PSOEri botoa ematea erabaki zutelarik, Vox Gobernuan sartzeko mehatxuaren aurrean. Egoera horretan, zer hobe antzezpen politiko on bat baino, ondo antzeztua, komunikabideetan ekimen politiko zerbait berreskuratzen saiatzeko, izaera zesarista eta hutsala izan arren?
