Frantziako Estatuko hauteskundeen bigarren itzuliak goitik behera irauli du inkestek planteatzen zutena, boteretsuak larrituz. Jean Luc Melenchon eta bere Frantzia Intsumisoa buru dituen Fronte Herritar Berriak garaipen sendoa lortu du eta eskuin muturrak porrot izugarria jasan du. Gehiengo makronista presidentzialak ere atzerakada handia izan du.
Le Penen morroiek irribarretsu zeuden eta Bardella gobernu ultraeskuindar baten buru ikusten zuten, berehala martxan jartzeko langile klasearen eta eskubide demokratikoen aurkako eraso basatien agenda, arrazismo supremazistaren, matxismoaren eta chauvinismoaren ildo politikoa. Baina erantzun sendoa aurkitu dute. Milioika langilek eta gaztek gogor jo dituzte NFPren bozka erabiliz.
Hauteskunde gaueko RNko buruzagien aurpegiek eta adierazpenek dena esaten dute. Aldea erabatekoa da Paris osoan ezkerraren garaipena ospatzeko berez sortu ziren kontzentrazioetan bizi zen indar, borrokarako grina eta konfiantza giroarekin. Place de la République-n egin zen kontzentrazioa nabarmena izan zen, milaka pertsona bilduz, bereziki gazteak.
Ultraeskuinaren porrota eta makronismoaren gainbehera, baina dena ez dago eginda
Emaitzak kiziotatik atera ditu klase agintariko politologo guztiak eta hedabide kapitalistak. Erregimeneko kazetariek armategi dialektikoa mobilizatu dute, emaitza horiek "gobernatzeko ezintasuna" dakartela adierazteko eta Melenchonen aurkako irainak eta deskalifikazioak botatzeko. Argi dago askoz ere gusturago egongo zirela eskuin muturrak garaitu izan balu, ia ziurtzat jotzen baitzuten eta horren alde gogor lan egin baitute.
Fronte Herritar Berriak milioi erdi boto gehiago lortu ditu, ezkerrak 2022an lortu zuenarekin alderatuta (6.555.984 bototik 7.005.499 botora). Hala ere, parte-hartzeak gora egin duenez, batez ere landa-eremuan eta hautagai ugari erretiratu direnez, 6 puntu egin dute atzera (%31,6tik %25,7ra). Horrek ez du eragotzi eserlekuen igoera izugarria izatea, bigarren itzulian Frantziako hauteskunde sistemak ahalbidetzen duen botoa bildu baitu: ezkerrak 50 diputatu irabazi ditu, eta NUPES koalizioak zituen 131 diputatuetatik orain lortutako 181era igaro da. Horietatik 75 Frantzia Intsumisokoak izango dira, 64 PSkoak, 33 Berdeetakoak eta 9 PCFkoak.
Lehen itzulian bezala, FHB nagusi izan da hiri handietan, klase-borrokaren funtsezko guneetan, azken urteetako masa-mobilizazio handien eszenatokietan. Parisen 18 barrutietatik 12tan irabazi du, eta horietako batzuetan botoen %70 baino gehiagorekin gailentzen da. Lyonen, %46,6 da, Toulousen %56,1, Estrasburgon %58,8 eta Nantesen %51,7.
Ezkerrerago dauden eta gizarte-mugimenduekin lotura handiagoa duten hautagaiek oso emaitza indartsuak lortu dituzte, eta horrek agerian uzten du FHBko botoaren izaera klasista. Isèreko lehen barrutian (Grenoble hiria), L 'Union Étudianteko buruzagi Hugo Prévostek botoen %42,35 lortu du, RNko eta makronismoko hautagaiak gaindituz. Vaucluseko lehen barrutian (Avignon), Raphaël Arnaultek (Guardia Gazte Antifaxistaren buruzagia) RNri irabazi zion botoen %55arekin. Bereziki azpimarragarria da Lille hiriko emaitza, non Aurélien Le Coq intsumisoak (gazte intsumisoen liderra) %84,25 lortu duen hautagai ultraeskuindar baten aurrean.
Kaledonia Berrian (duela gutxi Macronen aurkako matxinada bizi izan zuen), gehiengo kanaka duten eremuetan Fronte Herritarraren aldetik mugimendu independentistarekin historikoki lotura handia duen hautagai bat aurkezten da,, %41,4ko babesa lortuz.
Ipar Euskal Herrian, FHBk garaipena lortu du lehian dauden 3 barrutietan, eta EH Bairen (EH Bilduren parekoa) hautagai batek lortu du eserlekua. Batzar Nazionalak diputatu abertzale bat izango duen lehen aldia izango da. Baionan, Iparraldeko hiriburuan, koalizioak garaipen garrantzitsua lortu du, botoen % 67 eskuratuta. Maulen eta Donibane Garazin ere ezkerreko koalizioak irabazi du ( % 55,2 eta % 53,7 hurrenez hurren).
Emaitza horiek azaltzeko beste gakoetako bat hiri handietako kanpoaldeko (banlieue) gazte eta langile prekarizatu eta arrazializatuen mobilizazio masiboa izan da. Hain zuzen, azken hamarkadan poliziaren errepresioaren eta gizarte-bazterketaren aurkako altxamendu garrantzitsuen protagonista izan dira. Koroa txikia osatzen duten 56 barrutietatik (Paristik gertuen dagoen banlieuea), 35 barrutitan FHBk irabazi du, eta RNak 2 barrutitan soilik. Seine-Saint Denis departamenduan, prekarizatuena eta arrazismo polizial eta instituzionala gehien jasaten duenetakoa, ezkerrak bertako 12 barrutietan irabazi du.
Hala eta guztiz ere, garaipen sonatu honek ez du ezkutatu behar gure klase osoarentzat ohartarazpen serioa dena. Eskuin muturrak, bere taldeetan, aurrerapen handia lortu du 2022ko emaitzekin alderatuta.
Duela bi urte, Le Penen hautagaitzek 3.589.269 boto lortu zituzten bigarren itzulian, eta orain 10.110.088 dira, ia hiru aldiz gehiago. Lehen indarra dira botoetan, %37,05ekin (RNren beraren 32,05 eta bere aliatuen %4 batuta, Ciotti eta eskuin muturrari lotutako beste hautagai batzuk kasu), 2022an hirugarrena izan ziren bitartean, %17,30ekin. Ehuneko ia 20 puntuko aurrerapena izan da bi urtean. Hori dela eta, Batzar Nazionalean zituzten 89 eserlekuetatik gaur egun izango dituzten 126 eserlekuetara igaro dira, eta 142ra igoko dira, Éric Ciottiren plataformak lortutakoak kontuan hartuta.
Beharrezkoa da horri buruz hausnartzea, ezin baitugu gutxietsi. Ulertu behar da makronismoari emandako kontzesio politikoek, ustezko "Fronte Errepublikar" baten izenean, ez dutela ezertan lagundu, ezta lagunduko ere, ultra eskuinari aurre egiten. Aitzitik, iraganean ikusi dugunez, sistemaren aldeko ezkerraren buruzagiek babesten dituzten politika kapitalistek muturreko eskuin horren aurrerapena indartzen eta sendotzen lagunduko dute.
Makilakada Macronentzat ere izugarria da. Botoen %22 galdu du, eta 8.002.407tik 6.314.609ra jaitsi da, %38,57tik %23,15era. Diputatu hautetsiei dagokienez, 246tik 168ra jaitsi da, eta 76 galdu ditu, hau da, diputatu horien herena.
Klase borroka eta ezkerraren garaipena. Politika kapitalisten aurka kaleetan borrokatzen jarraitu
RNko buruzagiak bezala, burgesia ere oso pozik zegoen hauteskunde bezperan. Bardellaren gobernuak langile klasea estutzen jarraitzeko aukera paregabea eskainiko zuela ulertzen zuten: erretiroa hartzeko adina 66 urtera igotzea, zerbitzu publikoak are gehiago pribatizatzea, lan eskubide, eskubide sindikal eta demokratikoei buelta berri bat ematea eta Damoklesen ezpata bat jartzea etorkinen buruen gainean.
Hala ere, sindikatuen eta gobernuko ezkerrarren politika otzanak langileen eta gazteen aldartearekin nahastu dituzte. Eta hau ikasgai bikaina da. Alderdi Sozialistako eta sindikatuetako buruzagien artean gertatzen denak zerikusi gutxi du langile klaseak eta gazteriak bizi dutenarekin.
Izan ere, erretreten erreformaren aurkako borroka masiboak marka nabarmena utzi du. Hilabeteetan zehar grebak, manifestazio jendetsuak, fabriken, institutuen eta unibertsitateen okupazioak eta polizia egunetik egunera basatiago eta faxistago baten aurkako liskarrak izan dira. Hori Le Peni bidea ixteko beharrarekin lotu da kontzientzian. Klase menderatzaileak kalkulu-akats zakarra egin du, eta oso porrot handia jaso du. Eta hori are kezkagarriagoa da burgesiarentzat: langileak eta gazteak adorez eta konfiantzaz bete dira emaitzak jakin bezain laster.
Kaleko mobilizazioa ia iraunkorra izan da Europako hauteskundeen emaitzak ezagutu zirenetik, eta horrek areagotu egin du grina antifaxista. Eta bultzada hori behetik, milaka aktibisten ekintza zuzenetik etorri da, ez PSko edo PCFko liderrek Macronekin itunak egiteko aukeren adierazpen etsigarrietatik.
Melenchon eta LFIko beste buruzagi batzuen aurkako erasoek eta deskalifikazioek, hain zuzen ere, egoera horri erantzuten diote. PSren eta Berdeen aparatu erreformistak, sionistak, kapital handiari estuki lotuak, ez du inolako arazorik Macronekin gobernatzeko, adierazpen askok argi utzi duten bezala.
Baina gazteen eta langileen botoa FHBra mobilizatu izana jarrera horren antipodetan dago. Ezkerrak hiri handietan, langile-auzoetan eta banlieue-etan lortutako milioika bozkek Macronen eta gehiengo presidentzialeko gobernuen aurkako kaleko borroka gogorretan FIko hainbat hautagaik irabazi duten autoritateari zor zaizkio.
Praktikan kapitalisten mesederako politika egingo duen Gobernu bat errepikatzeko estrategia horri aurre egiteko, Mélenchonek eta FIko buruzagiek kaleetan borrokatzera deitu behar dute, langile eta gazteen mobilizaziora, makronismoaren zuriketari aurre egiteko. FHBari emandako botoa ez da eskuin makronista berarekin bloke bat osatzeko izan, defendatzen duena erretiro-adina igotzea, mobilizazio sozialaren aurkako errepresioa eta Le Penek erabilitakotik oso gutxi bereizten den diskurtso arrazista eta xenofoboa baita. Intsumisoek aurre egin behar diote Troiako zaldiari, PSk eta Berdeek FHBren taldean ordezkatzen dutenari, arma baliagarrienarekin: kaleetako mobilizazioa.
Frantzia Intsumisoak bere proposamenak praktikara eraman nahi baditu soldatak eta prestazioak igotzeko, erretiro-adina murrizteko, hezkuntza eta osasun publikoa defendatzeko, Israelekin harremanak hausteko... eskuinaren eta patronalaren erasoei eta boikot basatiari aurre egin beharko die, baina baita FHBren barruan makronismoarekin adiskidetzearen jarrerak defendatzen dituzten guztiei ere.
Ezinezkoa da laukia borobiltzea. Burgesiak ez du amore emango borroka basati baten bidez ez bada. Frantziar kapitalismoaren eta mendebaldeko inperialismoaren gainbeherak gizarte erreformetarako tartea murrizten du. Frantzian eta beste edozein nazio kapitalistatan aurrerapen ekonomikoak eta eskubide sozialak lortzeak esan nahi du gizartea eraldatzeko programa bat defendatu behar dela, bankari eta enpresaburu handien esku dauden baliabide guztiak desjabetzeko eta langileen kontrol demokratikoaren pean jartzeko.
Ziurgabetasunez betetako garai bat ireki da burgesia frantsesarentzat. Baina gauza bat oso argi dago. Bereak eta bi egingo ditu langileei hauteskunde garaipena kentzeko, eta parlamentuko eta instituzioetako baliabideak erabiliko ditu egoera kontrolatzeko. PSren eta Berdeen babesa izan lezake, baita PCFko buruzagiena ere, Macroni aurpegia salbatzeko prest, dagoeneko ezagunak zaizkigun argudioekin. Melenchonek eta LFIk ez dute tranpa honetan erori behar, ez dute parlamentarismoaren politika ustelaren gailurrera begiratu behar, beherantz baizik, Frantziako Estatuan masa zapalduek erakutsi duten grinara.
Hauteskunde hauek argi utzi dute premiazkoa dela sozialismoaren eta iraultzaren bandera indarrez altxatzea.
Zerua indarrez hartzeko ahalmena hor dago. Ekin diezaiogun lanari.
