Demagogiarik ez! Kanpora murrizketak eta langile klasearen aurkako erasoak!
Aurreko artikuluetan adierazi dugun bezala, koronabirusaren krisi honetan, PSOE-UPko Gobernua enpresaburuen aurrean belaunikatu da, eta irabazi ekonomikoen tasa eusteko neurriak aplikatu ditu, Espainiar nazionalismoaren eta batasun nazionalaren diskurtsoan bilduta. Neurri horiek ondorio larriak eragiten ari dira gehiengoarentzat Estatu osoan, Katalunia barne, eta bat egiten dute azken hamarkadan PSOEren eta PPren gobernuek aplikatu dituzten murrizketa politikekin. Lerro hauek idazteko unean, dagoeneko 30.000 kutsatu eta 2.200 hildako baino gehiago dira, horietatik 6.000 eta 300, hurrenez hurren, Katalunian.
Hala ere, erabat eskandalagarria da Quim Torra Generalitateko egungo presidenteari entzutea, Madril jopuntuan jarrita, Espainiako Gobernua dela egoera lazgarri honen errudun bakarra. Catalunya konfinatzeko eskaeren eta kutsu sozialeko langileen aldeko adierazpenen atzean, Kataluniako eskuinaren demagogia ustela ezkutatzen da, baita eskuinak Katalunian duen funtsezko erantzukizuna ere. Gaur egun milioika katalanek bizi dugun amesgaiztoa, osasun eta zerbitzu publikoei egindako murrizketa kriminalen eta Kataluniako eskuinak eta bere akolitoek zapalduei egindako erasoen ondorio zuzena da.
Eskuin katalana eta osasun publikoaren sarraskia
Katalunian murrizketak Estatuko gainerako tokietan baino lehenago hasi ziren. Artur Mas (CiU) eskuindarraren Gobernuak murrizketa orokortu bat aplikatu zuen osasun eta hezkuntza publikoetan, babes sozialean, okupazio eta etxebizitzan; hain zuzen ere 4.500 milioi euro. JxSí, PDeCAT/JxCAT eta ERCren ondorengo gobernuek ez dituzte murrizketa horiek atzera bueltatu, ezta gutxiagorik ere, eta horrek Kataluniako osasun-arreta estatu mailako okerrenen artean kokatzen du, Osasun Publikoaren Defentsarako Elkarteen Federazioak (FADSP) egindako ikerketak adierazten duen bezala: itxaron-zerrenda amaigabeak, masifikazioa, plantilla eskasak eta gero eta prekarizatuagoak, Oinarrizko Osasun Laguntzak eta ospitaleetako ixtea edo zerbitzuak murriztea,… Institut Català de la Salut (ICS) 6.600 mediku izatetik 5.700 izatera pasatu da! 2010etik 2017ra, Kataluniako eskuinak 1.000 milioi euro murriztu du osasun publikoaren aurrekontua!
Hori bai, osasun pribatuak aurrera egin du murrizketa garaian. Esaterako, Generalitateak 300 milioi euro eman zizkion arrisku kapitaleko funts batek kontrolatutako IDC salud osasun holdingari, CatSalut-aren aurrekontua %16 murrizten zuen bitartean. Izan ere, ospitaleen %76 eta Kataluniako ospitaleetako oheen %56 enpresaburu pribatuek kudeatzen dituzte. Kataluniako ospitale ohe guztien % 42 Quirónsalud taldearenak dira. Katalunia bihurtu da klinika pribatuei diru publiko gehien oparitzen dien lurraldea: aurrekontuaren %25 baino gehiago! Erabateko eskandalua da! Kataluniako eskuinak odolustu egin du osasun publikoa!
Generalitatearen 2020rako aurrekontuak, aurrerapen handi gisa aurkeztu ziren JxCatek eta ERCk Comunsekin hitzartu ostean. Horietan, osasungintzarako aurrekontua diren 9.789 milioietatik 913 milioi baino ez dituzte bideratzen ospitale publikoen dotazioa handitzeko! %10 baino gutxiago! Hainbat urtez aurrekontuak izoztu ondoren, basamortu erdian ur tanta bat botatzearen parekoa da. Metges de Catalunya sindikatuaren arabera, "ez ditu murrizketen aurreko 2010eko ekitaldiko gastu mailak berreskuratzen, eta sistemaren azpifinantzaketa kronikoa elikatzen jarraitzen du".
Gauza bera gertatzen da, edo okerrago, pandemiak gehien kolpatzen dituen arrisku taldeetako batekin: adineko helduak. 2016an, 57.000 egoitza-plaza baino ez zituen kudeatzen Generalitateak (% 9!), sektoreko patronalak berak emandako datuen arabera. Zentro horietako askotan adinekoak kutsatu egiten dira, eta ez dago haiei arreta emateko bitartekorik, ezta haien zaintzaileentzako ere. Maskarak falta dira, ez zaie frogarik egiten ez langileei ez gainerako adinekoei, sintoma larriak agertzen ez badituzte behintzat, eta kutsatzeak zabaltzen jarraitzea eragiten dute.
Quim Torraren demagogia
Zinismo ikaragarria da Quim Torrak eta Kataluniako Gobernuko beste kide batzuek demagogikoki pandemia zabaltzearen ardura Madrili eta eskumen faltari leporatzea, ez dituztenean bermatzen horri aurre egiteko behar diren bitartekoak. Alderantziz, Torrak duela bi urtetik gobernatzen du, eta ez du ezer egin zerbitzu publikoetan egindako murrizketak iraultzeko! Izan ere, krisi hau hasi arren, ICSk proba diagnostikoak ukatu zizkien sintomak zituzten milaka pertsonei, kutsaduraren hedapena bultzatuz! SARS-CoV2k Katalunian eragindako hedapen azkarra eta eragin dituen heriotzak, hain zuzen ere, Kataluniako burgesiako ordezkari politikoek egindako pribatizazio eta murrizketa masiboen ondorio zuzenak dira, ospitaleen sare publikoan, adinekoen arretarako zentroetan eta bestelako gizarte-zerbitzuetan.
Tragedia honen erdian, ospitale publikoak saturatuak eta langile faltarekin daudenean, klinika eta osasun enpresa pribatuak ERTEak aplikatzen ari dira, Generalitatearen konplizitatearekin. Torrak eta bere Gobernuak ez dute borondaterik osasun publikoa baliabide nahikoz hornitzeko eta beren lagun enpresariei aurre egiteko.
Benetako burla da Torrak, Pere Aragones presidenteordeak eta ERC eta JxCat alderdietako hainbat buruzagik esan duten bezala, argudiatzea Kataluniako Gobernuak ezin diola krisiari aurre egin, eskumen eta baliabide nahikorik ez duelako, "Katalunia ez baita estatu bat". Aldiz, Kataluniako beren lagun burgesei klinika, ospitale eta zahar egoitza horiek guztiak emateko ez zaie eskumenik falta izan! Baina, gainera, Kataluniako osasun-langileek eta erabiltzaileek ospitaleak masiboki okupatu genituenean, edo 2018ko azaroan medikuak greba egin zutenean bitarteko eta langile gehiago eskatuz, CiU eta JxCat-ERCren gobernuek erreprimitzera Mossoak bidaliz erantzun zuten, uko eginez gaur egun pandemia geldiarazteko balioko luketen neurriak hartzeari.
Ze eskandalua, hain zuzen ere, orain Torrak esatea etxegabetzeak gelditu egin behar direla, Bartzelona eta Katalunia urtetan lider izan direnean etxegabetzeetan eta ez ordaintzeagatik argi-mozketak egitean, ez duenean zirkinik ere egin hori eragozteko! Egin duen bakarra Mossoak bidaltzea izan da etxegabetzeen aurrean kalean mobilizatzen ginenak jazartzeko.
Torrak Sanchezi "segurtasun juridikoa" emateko eskatu dio publikoki, funtsezkoak ez diren sektoreetako langileak etxean gera daitezen, enplegua galtzeko beldurrik gabe. Baina, zer egiten ari da Torra eta Governa Katalunia osoan ehunka mila langileri eragiten dieten ERTEak eragozteko? Zer egin du Torrak eta Kataluniako Governak langileen segurtasunaren alde, iazko lehen seihilekoan 60.000 lan istripu eta 57 hildako egon ondoren? Tarragonako petrokimikan IQOXEko istripuan egin zuena: ez ikusiarena egin.
Baina kontua da "eskumen faltaren" argudioa bera ere berez desegiten dela. Joan den martxoaren 15ean, Gobernu zentralak alarma egoera ezarri zuen eta autonomia erkidegoei osasun pribatuan esku hartzeko eta kontrol publikoaren pean jartzeko aukera eman zien. Duela gutxi, Alba Verges Salut kontseilariak esan zuen Generalitateak ez dituela bereizten osasun publikoa eta osasun pribatua. Egia esan, krisia hasi zenetik, eta Aces osasun-patronal nagusiaren datuak hartuta, osasun pribatuak 100 ohe baino ez dizkio eskeini osasun departamentuari! Gainera, osasun pribatuak guztiaren fakturak pasako ditu eta Generalitateak ordaindu egingo dizkio! Eta, gutxi balitz, beren osasun-zentroak kudeatzen jarraitzea eskatzen dute … eta Gobernuak horretarako aukera ematen die!
Nahi dugun Kataluniako Errepublika ez da Kataluniako eskuinarena!
Torra berriro erabiltzen ari da 2008/09ko krisiaren eta M-15eko leherketa sozialaren ondoren Artur Masek eta Convergènciako gainerako buruzagiek egin zutena. Interesatzen zaienean, Kataluniako eskuineko agintari burges eta burges txikiak, eta zoritxarrez ERCko agintariak ere, beren erantzukizunak ezkutatzen saiatzen dira, eta horretarako 78ko erregimenarekin, monarkiarekin, elementu frankistaz betetako estatu aparatu eta judizialarekin hautsi nahi dugun milioika langile, gazte eta sektore zabalen sentimendu sakona erabiltzen dute.
Ez gaituzte engainatzen. "Katalunia ez dela Estatu bat" aitzakiatzat hartuta pandemiari aurre egiteko beharrezko bitartekoak ukatzen dituzte. Baina era berean, horiek dira errepublikaren aldeko borroka geldiarazi zutenak ere. Urriaren 1eko agindua aplikatzeari uko egin zioten, eta Mossoak bidali zituzten Gorenaren epaiaren aurkako mobilizazioak edota faxisten aurkako manifestazioak erreprimitzera. Osasuna esku pribatuetan mantentzen dute eta prekarietatea eta kaleratzeak babesten dituzte.
Generalitateko Gobernuak benetan Gobernu zentralari aurre egin nahi badio ziurtatzeko osasun-krisi honetan gehiengoaren aldeko neurriak aplikatzen direla, argi dago nondik hasi behar duen: kalte-ordainik gabe desjabetuz osasun pribatu osoa, lehenik eta behin koronabirusak kutsatutako familia langileentzako arreta integrala boikotatzen ari baita, eta krisi honekin negozioa egin nahian. ERTE eta kaleratze guztiak legez debeka ditzake, hori onartzeari uko egiten dioten enpresak nazionalizatuz.
Baina agerikoa da eurek defendatzen duten errepublika kapitalistak -denak berdin jarrai dezan- ez duela zerikusirik azken urteotan milioika pertsonak aldarrikatu dugun Catalunyako langileen eta herriaren errepublikarekin; kaleak hartu baditugu murrizketekin, pribatizazioekin eta basakeria kapitalista honekin amaituko duen errepublikaren alde ere izan da.
"Batasun nazionala"? Herriak bakarrik defenda dezake herria
Koronabirusaren krisiak PSOE-UP koalizio gobernua proban jarri du, eta modu tamalgarrian ari da amore ematen kapitalista handien eta eskuinaren presioaren aurrean. Ez da kasualitatea Pedro Sanchez zoriondu zuten lehenak Abascal, Casado eta CEOE izatea, "batasun nazionalari" dei eginez emandako hitzaldiaren ostean.
Espainiako eta Kataluniako kapitalistak egoera horretaz baliatzen ari dira enpresetan birmoldaketa masiboa eta ezkutua egiteko, beste behin krisia langileen gain kargatuz. Dagoeneko 250.000 langile baino gehiago daude Katalunian diru publikoarekin finantzatutako ERTEen edo EREen eraginpean. Estatu mailan milioi erdi baino gehiago dira, eta kopurua etengabe gora egiten ari da. Enpresa handiak, hala nola Seat edo Nissan, pribatizatuak izan ziren enpresa publikoak,
Generalitatearekin eta Gobernuarekin mantenu eta garbiketa-kontratuak dituzten multinazionalak, Comsa-Service eta beste asko, diru publikoarekin finantzatutako fundazioak, tokatu diren gobernuek inoiz esku pribatuetan jarri behar ez zituzten gizarte-zerbitzuak kudeatzen dituztenak... CCOO eta UGTko buruzagien erantzuna lotsagarria izan da: patronalaren ondoan jarri eta kapitalisten eraso bakoitza onartu.
Ez da PSOEko buruzagiek eskuinarentzat eta aberatsentzat agintzen duten lehen aldia. Baina garai honetan, IU eta Podemoseko agintariak (eta Kataluniako Comunsekoak) modu berean jokatzen ari dira COVID-19ko krisiaren aurrean eta monarkiaren ustelkeriak agerian utzi duen eskandaluaren aurrean.
Felipe VI.aren aurka protesta egiten ari diren bitartean, Iglesias, Garzon eta Ada Colau sistema finkatzen ari dira. Agintari horiek, CCOO eta UGT sindikatuetakoek bezala, kapitalismoa sistema posible bakar gisa onartzen dute, langileen eta herriaren eskubideen, soldaten, enpleguen eta bizi-baldintzen aurka egiten ari diren eraso erraldoiaren konplize gisa jokatuz.
Estatuko eta Kataluniako ezker erreformistaren porrotaren aurrean, CUPek izugarrizko erantzukizuna du. Azaroaren 10ean Estatuko parlamentuan sartu zen eta babesa handitu zuen, gazteriaren eta langileen sektore esanguratsuek ERC eta UP eskuinera biratzen ari zirela ikusten zutelako eta alternatiba iraultzailea espero zutelako. Gauza bera gertatzen da CGT, IAC, CSC edo COS bezalako sindikatu alternatiboetako buruzagiekin.
Modu argi eta sendoan hautsi behar da burgesia espainiarra zein katalana inposatzen saiatzen ari diren batasun nazionalaren diskurtsoarekin. Argi eta garbi uko egin behar zaie enpresaburuak, Gobernu zentrala eta Catalunyako Governa planteatzen ari diren neurriei. Animo mezuak bidaltzera edo denboralea leuntzeko deiak egitera mugatu beharrean, erresistentzia antolatu behar da enpresa eta lantoki bakoitzean, ezinbestekoak ez diren sektoreak ixteko eskatuz, langileen soldatak mantenduz eta operatibo behar diren sektoreetan muturreko segurtasun neurriak exijituz. Beharrezkoa da borrokatzea eta argi uztea zeintzuk diren pandemiari benetan aurre egin diezaioketen neurri bakarrak.
